24 kwietnia 2022
Uchwała Walnego Zgromadzenia Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Sędziów Sądów Administracyjnych z 24 kwietnia 2022r.

My, sędziowie zrzeszeni w Ogólnopolskim Stowarzyszeniu Sędziów Sądów Administracyjnych, w trosce o dobro Rzeczypospolitej Polskiej oraz wszystkich Jej obywateli, wzywamy organy władzy wykonawczej i ustawodawczej do podjęcia pilnych działań mających na celu realne przywrócenie stanu praworządności w Polsce.
Naruszenie zasad praworządności w zakresie dostępu obywateli do niezależnego, bezstronnego i niezawisłego sądu, wyrażonych w Konstytucji RP (art. 45 ust. 1), w przepisach prawa Unii Europejskiej (art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej oraz art. 47 Karty Praw Podstawowych) i wiążących Polskę umowach międzynarodowych (art. 6 ust. 1 Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności) stwierdzały sądy zarówno polskie (Sąd Najwyższy i Naczelny Sąd Administracyjny), jak i europejskie (Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz Europejski Trybunał Praw Człowieka). Źródłem tych naruszeń jest przede wszystkim niezgodne z Konstytucją RP ukształtowanie składu Krajowej Rady Sądownictwa oraz system postępowania dyscyplinarnego wobec sędziów, wykorzystywany w celu wywierania na nich nacisku dla osiągnięcia pożądanych, bieżących celów politycznych oraz wywołania tzw. efektu mrożącego.
Prawną skuteczność uchwał wadliwie powołanej Krajowej Rady Sądownictwa zakwestionował Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z dnia 6 maja 2021 r., 13 maja 2021 r., 21 września 2021 r. i 11 października 2021 r. , w których stwierdził, że „zniweczona została możliwość efektywnego realizowania przez KRS funkcji strzeżenia niezależności sądów i niezawisłości sędziów”, co nie może „pozostawać bez wpływu na wniosek odnośnie do istnienia wysokiego ryzyka – wręcz pewności – rozstrzygania postępowań konkursowych w sposób niekorespondujący z potrzebą uwzględniania dobra wymiaru sprawiedliwości oraz kryteriów obiektywności i rzetelności….” (tak przykładowo wyrok w sprawie II GOK 2/18). „Tylko ścisłe przestrzeganie reguł powoływania na stanowisko sędziego daje osobom występującym przed sądem, jak również powołanemu sędziemu poczucie, że objął on urząd wyłącznie dzięki swoim kwalifikacjom, w rzetelnie przeprowadzonej procedurze, w oparciu o obiektywne kryteria, i pozwala uniknąć powstania jakiegokolwiek stosunku zależności między sędzią a organami biorącymi udział w jego powołaniu” (II GOK 4/18).
Dla przywrócenia stanu praworządności w Polsce nie wystarczy likwidacja Izby Dyscyplinarnej – organu powołanego do stosowania represyjnych zasad dyscyplinowania sędziów. Konieczne są bowiem zmiany ustawodawcze gwarantujące sędziom, zgodnie z Konstytucją RP, bezpośredni wpływ na wybór spośród ich grona członków Krajowej Rady Sądownictwa, a także określenie warunków jej funkcjonowania oraz ukształtowanie systemu wyłaniania i oceny kandydatów na sędziów w sposób, który zapewni realne prawo dostępu każdego obywatela do niezależnego, bezstronnego i niezawisłego sądu.
Brak zmian w tym obszarze pogłębi kryzys praworządności i jest sprzeczne z interesem Rzeczypospolitej Polskiej.