Stanowczo protestujemy przeciwko zapowiadanym przez polityków większości sejmowej zmianom ustawy – Prawo o ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 69), wedle których sędziowie byliby karani dyscyplinarnie (ze złożeniem urzędu włącznie) za decyzje procesowe i orzecznicze, sprzeczne z politycznymi oczekiwaniami władzy wykonawczej i ustawodawczej.
W szczególności, niedopuszczalne jest uznanie za przewinienia dyscyplinarne takich działań sędziów, które są wyrazem spoczywającego na nich obowiązku orzekania w zgodzie z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej, i prawem Unii Europejskiej, które ma pierwszeństwo w przypadku kolizji z ustawami krajowymi, o czym wprost stanowi art. 91 Konstytucji RP, oraz z poszanowaniem orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Wymiar sprawiedliwości w Polsce sprawowany jest wyłącznie przez niezależne sądy i nie jest rolą polityków narzucanie sędziom kierunków wykładni przepisów prawa. Zapowiedzi wszczynania postępowań dyscyplinarnych w sytuacji, gdy skład orzekający rozpoznający konkretną sprawę zastosuje obowiązujące prawo w sposób, który nie realizuje celów politycznych i związanych z tym oczekiwań, wyrażanych publicznie przez przedstawicieli partii rządzącej, stanowi rażące złamanie konstytucyjnych zasad niezawisłości sędziów, niezależności sądów oraz trójpodziału władzy w Naszym Państwie.
Przepisy prawa muszą być stosowane i interpretowane przez niezależny sąd, wolny od jakichkolwiek nacisków politycznych, bo tylko wtedy państwo daje gwarancję równego traktowania każdego obywatela.
Za niedopuszczalne uznajemy również zapowiedzi pozbawienia samorządu sędziowskiego prawa do wyrażania stanowiska w kwestiach dotyczących przestrzegania zasady niezależności sądów i niezawisłości sędziów. W projekcie ustawy znalazł się zakaz „podejmowania uchwał wyrażających wrogość wobec innych władz Rzeczypospolitej Polskiej i jej konstytucyjnych organów, a także krytykę podstawowych zasad ustroju Rzeczypospolitej Polskiej”. Ponieważ z publicznych wypowiedzi autorów projektu wynika, że jest on odpowiedzią na działania części środowiska sędziowskiego, należy założyć, że uchwały podejmowane dotychczas przez organy samorządu sędziowskiego oraz stowarzyszenia sędziowskie, uznane zostały za podstawę do wprowadzenia takiego zakazu.
Nie zgadzamy się kategorycznie na taką ocenę aktywności sędziów. Wbrew twierdzeniom prezentowanym przez przedstawicieli sejmowej większości, wszystkie wyrażane w uchwałach stanowiska nie miały charakteru „politycznego”, a jedynie sygnalizowały zagrożenia dla bezpieczeństwa prawnego dla Obywateli m.in.
w związku powołaniem sędziowskiej części organu pełniącego funkcję Krajowej Rady Sądownictwa w sposób sprzeczny z Konstytucją i z prawem Unii Europejskiej. Podyktowane były odpowiedzialnością, jaką niesie pełnienie urzędu sędziego i wynikającym z niej obowiązkiem wyrażania sprzeciwu zawsze wtedy, gdy łamane jest obowiązujące prawo, niezależnie od tego, jaka opcja polityczna sprawuje władzę wykonawczą i ustawodawczą. Dlatego zakazu, zawartego w projekcie ustawy, nie można odczytywać inaczej niż zamach na władzę sądowniczą m.in. przez uniemożliwienie sędziom wyrażania krytycznych uwag na temat jakości stanowionego prawa i zgodności uchwalanych ustaw z Konstytucją. Premiowana tym projektem postawa sędziego, polegająca na podejmowaniu takich rozstrzygnięć, które zostaną zaakceptowane przez władze polityczne i tym samym pozwolą uniknąć przewidzianej w projekcie odpowiedzialności dyscyplinarnej, wypacza istotę wymiaru sprawiedliwości i prowadzi w konsekwencji do naruszenia fundamentów, na których opiera się demokratyczne państwo prawne.
Apelujemy do parlamentarzystów, aby dokonali wnikliwej oceny przedstawionych w projekcie zmian ustawowych m.in pod katem ich zgodności z Konstytucją RP i prawem Unii Europejskiej i podjęli odpowiedzialną decyzję, nie podyktowaną względami politycznymi, ale rzeczywistym dobrem Polski i Jej Obywateli.
16 grudnia 2019
Uchwała nr 7/19 Zarządu Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Sędziów Sądów Administracyjnych z 13 grudnia 2019 r.